اندیشكده اقتصاد مقاومتی در نامه به نوبخت:
قیمت خرید تضمینی گندم باید اصلاح گردد
به گزارش لباس نو اندیشكده اقتصاد مقاومتی در نامه ای به رئیس سازمان برنامه، نرخ اعلامی از جانب شورای اقتصاد برای خرید تضمینی گندم در سال زراعی جدید را غیركارشناسی اعلام نمود و خواستاری بازبینی در آن شد.
به گزارش لباس نو به نقل از مهر، بر طبق این نامه که محاسبات کارشناسی آن در ۳ پیوست عرضه شده، قیمت خرید تضمینی گندم برای سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ باید ۶ هزار تومان باشد که با قیمت مصوب دولت «۴ هزار تومان» تفاوت قابل توجهی دارد.
در این نامه بیان شده است که منابع مالی لازم برای افزایش قیمت خرید تضمینی گندم از محل قانون بودجه و خط اعتباری بانک مرکزی وجود دارد و دولت به منظور ساماندهی و اطمینان بخشی در تخصیص منابع مالی از بودجه سالیانه، می تواند با تخصیص درآمدهای دولت از محل دریافت عوارض گمرکی واردات محصولات کشاورزی به خرید تضمینی گندم، قیمت این محصول را تغییر دهد.
اندیشکده اقتصاد مقاومتی در انتهای این نامه بیان داشته است نظر به اهمیت پشتیبانی از تولید محصولات راهبردی همچون گندم در داخل کشور و پیشگیری از وابستگی وارداتی و هزینه ارزی در این حوزه، مطابق با بررسی های صورت گرفته مبتنی بر قیمت ارز نیمایی و نوسانات آن، نرخ پیشنهادی برای خرید تضمینی گندم ۶، ۰۰۰ تومان برآورد می شود؛ امید است دولت محترم و شورای اقتصاد، در تصمیم خود تجدیدنظر نموده و زمینه را برای کاهش وابستگی کشور به واردات غذای اساسی و هدر رفت منابع ارزی در این حوزه فراهم آورند.
متن نامه به این شرح است:
احتراماً؛ پیرو ابلاغ مصوبه ی اخیر شورای اقتصاد در نامه شماره ۳۶۷۳۶۰ مورخ ۱۲.۰۷.۹۹ توسط جنابعالی با مبحث «ابلاغ قیمت خرید تضمینی محصولات اساسی» مطابق با اجرای ماده ۳۶ قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) و قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی، اندیشکده اقتصاد مقاومتی (شبکه تحلیل گران اقتصاد مقاومتی سابق) متن این مصوبه در مورد قیمت گندم را از لحاظ کارشناسی مورد بررسی قرار داده و نتایج آنرا به استحضار می رساند:
یک) ملاک تعیین قیمت خرید تضمینی بر مبنای قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) و قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی شامل هزینه های تولید به علاوه سود متعارف، نرخ تورم عمومی و نرخ مبادله داخل و خارج بخش کشاورزی است. با عنایت به تجارب قبلی در استفاده از چنین روش های محاسبه ای به خصوص در شرایط نوسانات ارزی، محاسبات در تعیین قیمت کالاهای اساسی همچون گندم، دقت و کارآمدی لازم را بخصوص با مبنا قرار گرفتن نرخ تورم عمومی و نرخ مبادله داخل و خارج ندارد. ازاین رو پیشبینی می شود قیمت تعیین شده سبب کاهش انگیزه کشاورزان برای تولید این محصول و در نهایت عدم فروش محصول تولید شده به دولت گردد و مشابه سال های قبل، صادرات قاچاقی یا استفاده از این کالای راهبردی بعنوان خوراک دام ناگزیر شود.
دو) در صورت کاهش تولید و خرید تضمینی گندم در سال آینده مانند سالجاری، دولت مجبور به واردات گندم خواهد شد. در چنین شرایطی بررسی قیمت واردات این محصول نشان داده است اگر دولت بخواهد کمبود گندم مورد نیاز را از برخی کشورهای صادرکننده خریداری کند، باید به ازای هرکیلوگرم گندم وارداتی مبلغی بیشتر از ۵، ۵۰۰ تومان پرداخت کند. شایان ذکر است که مبنای محاسبه در قیمت گندم های خارجی باید «ارز نیمایی» باشد و محاسبه قیمت این محصولات با ارز دولتی «۴۲۰۰ تومانی» با عنایت به مابه التفاوت آن با ارز نیمایی به مثابه پرداخت یارانه به واردات تلقی می شود. ازاین رو باتوجه به شرایط فعلی کشور و ضرورت پشتیبانی از تولید محصولات اساسی همچون گندم، محاسبه قیمت ها با ارز دولتی امری نادرست است و باید مبنای محاسبه «ارز نیمایی» باشد. (پیوست شماره ۱)
سه) بررسی قیمت گندم در کشورهای همسایه هم موید آن است که چنانچه قیمت ۴۰۰۰ تومانی گندم برای سالجاری اجرایی شود، با عنایت به شرایط نرخ ارز، احتمال صادرات قاچاقی این محصول افزایش خواهد یافت. هم اکنون اختلاف قیمت گندم داخلی با بعضی از کشورهای همسایه به بیشتر از ۶، ۰۰۰ تومان رسیده است. (پیوست شماره ۲)
چهار) منابع مالی لازم برای خرید تضمینی گندم بر مبنای قانون تضمین خرید محصولات اساسی کشاورزی و قانون الحاق موادی به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) توسط بودجه سالیانه و خط اعتباری بانک مرکزی تأمین می شود. با عنایت به گستردگی و تنوع مصارف دولت، پیشنهاد می شود به منظور ساماندهی و اطمینان بخشی در تخصیص منابع مالی از بودجه سالیانه، اولویت با تخصیص درآمدهای دولت از محل دریافت عوارض گمرکی واردات محصولات کشاورزی باشد که طبق برآورد انجام شده از آمارهای واردات گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۹۷ ارزش تقریبی آن ۱.۹ میلیارد دلار معادل ۴۵.۶ هزار میلیارد تومان است. (پیوست شماره ۳)
با توجه به موارد مذکور و همینطور نظر به اهمیت پشتیبانی از تولید محصولات راهبردی همچون گندم در داخل کشور و پیشگیری از وابستگی وارداتی و هزینه ارزی در این حوزه، مطابق با بررسی های صورت گرفته مبتنی بر قیمت ارز نیمایی و نوسانات آن، نرخ پیشنهادی برای خرید تضمینی گندم ۶، ۰۰۰ تومان برآورد می شود؛ امید است دولت محترم و شورای اقتصاد، در تصمیم خود تجدیدنظر نموده و زمینه را برای کاهش وابستگی کشور به واردات غذای اساسی و هدر رفت منابع ارزی در این حوزه فراهم آورند.
قیمت گندم وارداتی از کشورهای هدف
در جدول زیر قیمت گندم وارداتی درجه ۱ و ۲ از مقاصد صادراتی کشورهای بزرگ صادرکننده این محصول دریافت شده است. جهت خلاصه سازی، قیمت گندم اعلامی از جانب شورای بین المللی غلات برای دو کشور آرژانتین و فرانسه و قیمت صادراتی گندم اعلامی از جانب وزارت کشاورزی روسیه مدنظر قرار گرفته است.
مسلماً قیمت های اعلامی در جدول زیر در انتها هرروز کاری دستخوش تغییرات می شود؛ اما به منظور تخمین و استفاده آن در تحلیل کارشناسی، قیمت این محصول در زمان تدوین نامه مذکور مدنظر بوده است.
یکی دیگر از نکات مهم در بررسی نهایی قیمت تمام شده گندم وارداتی، احتساب هزینه های جاری واردات نظیر هزینه های حمل و نقل، بیمه، انبارداری و … است که معمولاً برای هر تن محصول وارداتی بین ۲۵ تا ۳۰ دلار به قیمت FOB مدنظر در جدول زیر اضافه می شود.
قیمت گندم وارداتی
قیمت FOB
«تن/دلار»
با ارز نیمایی
«۲۴ هزار تومان / کیلوگرم»
با ارز بازار آزاد
«۲۹ هزار تومان / کیلوگرم»
روسیه درجه یک
۲۳۳
۵، ۵۹۲ تومان
۶، ۷۵۷ تومان
فرانسه درجه یک
۲۳۸
۵، ۷۱۲ تومان
۶، ۹۰۲ تومان
آرژانتین درجه دو
۲۵۳
۶، ۰۷۲ تومان
۷، ۳۳۷ تومان
روش دیگر محاسبه قیمت گندم وارداتی با روش CIF است. در این روش هزینه های حمل و نقل و بیمه به قیمت نهایی هر تن گندم اضافه می شود که برآورد بهتری نسبت به قیمت گندم در روش FOB خواهد بود. محاسبه قیمت گندم وارداتی با روش CIF اساسا بیشتر از قیمت گندم FOB می شود.
قیمت گندم وارداتی
قیمت CIF
«تن/دلار»
با ارز نیمایی
«۲۴ هزار تومان / کیلوگرم»
با ارز بازار آزاد
«۲۹ هزارتومان / کیلوگرم»
روسیه (درجه ۱)
۲۵۳
۶، ۰۷۲ تومان
۷، ۳۳۷ تومان
فرانسه (درجه ۱)
۲۵۸
۶، ۱۹۲ تومان
۷، ۴۸۲ تومان
آرژانتین (درجه ۲)
۲۷۳
۶، ۵۵۲ تومان
۷، ۹۱۲ تومان
قیمت خرید تضمینی گندم در کشورهای همسایه
در جدول زیر قیمت خرید تضمینی گندم در کشورهای همسایه از راه گزارش های عمومی انتشار یافته توسط دولت های مذکور جمع آوری و گزارش شده است. قیمت خرید تضمینی در کشورهای مذکور بنابر شرایط مختلف در هر سال زراعی توسط دولت های آن کشور اعلام می شود و در خلال سال هم به ندرت گرفتار تغییرات خاصی می شود. ازاین رو قیمت های گزارش شده در جدول زیر قیمت خرید تضمینی گندم در این کشورها برای سال زراعی جاری است.
کشور
ارزش هر تن گندم
بر مبنای واحد پول کشور
ارزش دلاری
هر تن گندم
ارزش هر کیلوگرم گندم (تومان)
با احتساب نرخ ارز نیما «۲۴ هزار تومان»
عراق
۵۶۰ دینار
۴۴۸
۱۰۷۵۲
عربستان
۹۲۷ ریال
۲۴۷
۵۹۲۸
ترکیه
۱۶۵۰ لیره
۲۱۶
۵۱۸۴
آذربایجان
۳۳۸ منات
۲۳۷
۵۶۸۸
پاکستان
۵۳۰ روپیه
۲۱۰
۵۰۴۰
ایران
۴۰.۰۰۰ ریال
۱۶۷
*
درآمد دولت از محل عوارض گمرکی واردات بخش کشاورزی
در جدول زیر منابع مالی موجود از محل درآمد عوارض گمرکی دولت از واردات بخش کشاورزی مربوط به سال ۱۳۹۷ عرضه شده است. به علت آنکه گمرک جمهوری اسلامی ایران آمار واردات سال ۱۳۹۸ را با جزئیات منتشر نکرده، بنابراین از آمار سال ۱۳۹۷ استفاده شده است. در هر صورت با عنایت به مصاحبه مسئولین گمرک بعید به نظر می آید تفاوت معناداری میان آمار واردات بخش کشاورزی سال ۱۳۹۷ و ۱۳۹۸ وجود داشته باشد.
مبنای روش محاسباتی با عنایت به تنوع زیاد کالاهای وارداتی بخش کشاورزی، عوارض گمرکی آن دسته از محصولاتی است که ارزش وارداتی آنها طی یکسال بیشتر از ۱۰ میلیون دلار بوده است. همینطور عوارض گمرکی محصولاتی که کمتر از ۱۰ میلیون دلار به کشور وارد شده اند هم به صورت میانگین ۵ درصد در نظر گرفته شده و به عدد قبلی اضافه شده است. ازاین رو با محاسبه دقیق درآمد دولت از محل دریافت عوارض گمرکی کالاهای مذکور هم عدد به دست آمده اساسا بیشتر از ۱.۹ میلیارد دلار در سال ۱۳۹۷ می شود.
شرح
حجم
(میلیون تن)
ارزش ریالی
(هزار میلیارد تومان)
ارزش دلاری
(میلیارد دلار)
درآمد دولت از دریافت عوارض گمرکی (میلیارد دلار)
درآمد دولت از دریافت عوارض گمرکی (هزار میلیارد تومان)
با احتساب نرخ ارز نیما «۲۴ هزارتومان»
واردات بخش کشاورزی
۲۰
۴۳۵
۱۰
۱.۹
۴۵.۶
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب