سازمان برنامه و بودجه مطرح كرد؛
ضرورت طراحی پروژه های عمرانی در بستر توسعه منطقه ای و مشارکت بخش خصوصی
لباس نو: سرمایه گذاری عمومی در پروپه های عمرانی، اگر همراه با سیاستهای جذب بخش خصوصی و دفاع از کارآفرینی محلی باشد، می تواند نقطه شروع جهش اقتصادی مناطق و کاهش نابرابری های جغرافیایی شود.
به گزارش لباس نو به نقل از سازمان برنامه و بودجه کشور، اجرای طرح های توسعه ای در هر منطقه، بعنوان لوکوموتیو پیشرفت همان منطقه عمل می کند و طرح های عمرانی از دیر باز موتور محرک توسعه منطقه ای در کشورها به شمار آمده اند. این طرح ها با هدف ایجاد یا تکمیل زیرساخت های حیاتی نظیر شبکه های حمل و نقل، انرژی، آب و ارتباطات، زمینه را برای رشد اقتصادی و افزایش رفاه عمومی فراهم می سازند.
بازترسیم نقشه جغرافیای اقتصادی کشور با طرح های عمرانی
ماهیت این طرح ها معمولا بلندمدت، پرهزینه و راهبردی است و در صورت اجرا با مطالعات کارشناسی و هم راستایی با نیازهای منطقه، می توانند بطور مستقیم و غیرمستقیم درآمد زایی، اشتغال زایی و بهبود کیفیت زندگی را تحقق بخشند. طرح های عمرانی نه تنها سبب کاهش هزینه های مبادله و تسهیل نقل و انتقال کالا، خدمات و نیروی کار می شوند، بلکه نقشه جغرافیای اقتصادی کشور را نیز بازترسیم می کنند و مناطق حاشیه ای یا کمتر توسعه یافته را به جریان اصلی کارهای اقتصادی وصل می کنند. این پیوند، برای سرمایه گذاران بخش خصوصی جذابیت ایجاد کرده، ریسک فعالیت اقتصادی در مناطق جدید را کاهش داده و منجر به تمرکز کمتر سرمایه در مناطق اشباع شده می شود. پیامد این فرایند، تقویت تعادل منطقه ای و ایجاد یک بستر عادلانه تر برای رشد همه‌جانبه است.
اثرگذاری اقتصادی طرح های عمرانی در سه لایه کوتاه مدت، میان مدت و بلندمدت
اثرگذاری اقتصادی طرح های عمرانی را میتوان در سه لایه مشاهده کرد: نخست، اثر فوری اقتصادی که ناشی از اشتغال نیروهای انسانی و مصرف مواد اولیه در حین اجراست؛ دوم، اثر میان مدت در چارچوب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید؛ و سوم، اثر طولانی مدت که به صورت پیشرفت رقابت پذیری منطقه و توان جذب صنایع و خدمات نوین نمایان می شود. با این حال، تجربه چند دهه اخیر نشان داده است که صرف ایجاد زیرساخت کافی نبوده و موفقیت یک طرح عمرانی وابسته به اتصال آن به چرخه اقتصادی فعال منطقه، حضور بخش خصوصی و پایداری محیط زیستی است. چالش هایی مانند اجرای پروژه بدون مطالعه دقیق بر نیازسنجی محلی، انتخاب مکان بر اساس ملاحظات غیرکارشناسی یا عدم تکمیل شبکه ارزش بعد از بهره برداری، سبب شده است در بعضی موارد این طرح ها به ظرفیتهای کم استفاده یا بلااستفاده بدل شوند. از طرف دیگر، تغییرات سریع فناوری و مدلهای اقتصادی نیز سبب شده اند نقش طرح های عمرانی در شکل سنتی آن گرفتار تحول شود. در گذشته، راه اندازی بزرگراه یا سد در عمل می توانست موتور اصلی همه‌جانبه توسعه یک منطقه باشد؛ اما امروز بدون تکمیل هم زمان زیرساخت های نرم افزاری مانند ارتباطات دیجیتال، ظرفیت سازی سرمایه انسانی و نظام های حکمرانی کارآمد، اثر این طرح ها کاسته می شود.
آیا نقش تاریخی طرح های عمرانی بعنوان «لوکوموتیو پیشرفت» پایان یافته است؟
این واقعیت به معنای پایان نقش تاریخی طرح های عمرانی بعنوان «لوکوموتیو پیشرفت» نیست؛ بلکه نشان میدهد تعریف لوکوموتیو توسعه، تغییر یافته و از یک موتور تک بعدی فیزیکی، به تلفیقی از زیرساخت های فنی، اجتماعی و دانشی تبدیل گشته است. درنتیجه، طرح های عمرانی بازهم می توانند در پیشرفت مناطق نقش پیشران داشته باشند، مشروط بر این که طراحی آنها در بستر سیاست توسعه منطقه ای هوشمند، هماهنگی میان بخشی و مشارکت فعال بخش خصوصی صورت گیرد. اجرای طرح های عمرانی در چنین چارچوبی، می تواند ضمن فراهم کردن زیرساخت پایه، حلقه های مکمل توسعه شامل آموزش، نوآوری، بازارهای رقابتی و حفاظت محیط زیست را نیز پشتیبانی کند. تجربه خیلی از کشورهای موفق در توسعه منطقه ای نیز نشان میدهد که سرمایه گذاری عمومی اولیه در زیرساخت، اگر همراه با سیاستهای جذب سرمایه بخش خصوصی و پشتیبانی از کارآفرینی محلی باشد، می تواند نقطه شروع جهش اقتصادی مناطق و کاهش نابرابری های جغرافیایی شود. بنابراین، پاسخ به این پرسش که «آیا طرح های عمرانی هنوز لوکوموتیو پیشرفت در هر منطقه هستند؟» این است که بله؛ اما با این تأکید که این لوکوموتیو امروز تنها در مسیرهایی به مقصد می رسد که ریل آن با نیازهای واقعی، ظرفیتهای محلی، تکنولوژی های جدید و مشارکت همه بازیگران توسعه همسو شده باشد. به طور خلاصه ماهیت این طرح ها معمولاً بلندمدت، پرهزینه و راهبردی است و در صورت اجرا با مطالعات کارشناسی و هم راستایی با نیازهای منطقه، می توانند به طور مستقیم و غیرمستقیم درآمد زایی، اشتغال زایی و بهبود کیفیت زندگی را تحقق بخشند. اثرگذاری اقتصادی طرح های عمرانی را می توان در سه لایه مشاهده کرد: نخست، اثر فوری اقتصادی که ناشی از اشتغال نیروهای انسانی و مصرف مواد اولیه در حین اجراست؛ دوم، اثر میان مدت در قالب افزایش بهره وری و کاهش هزینه های تولید؛ و سوم، اثر طولانی مدت که به شکل پیشرفت رقابت پذیری منطقه و توان جذب صنایع و خدمات نوین نمایان می شود. اینست که بله؛ اما با این تاکید که این لوکوموتیو امروز تنها در مسیرهایی به مقصد می رسد که ریل آن با نیازهای واقعی، ظرفیت های محلی، فناوری های نوین و مشارکت همه بازیگران توسعه همسو شده باشد.
از این مطلب لباس نو خوشتان آمد؟
(1)
(0)
تازه ترینهای لباس نو مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب